วันสุดท้ายของนักโทษประหาร

บันทึกของนักโทษประหารนิรนามในฝรั่งเศสเขาถูกขังคุก รอเวลาถูกส่งไปยังลานประหาร และถูกลงทัณฑ์ด้วยกิโยตินบันทึกฉบับนี้สะท้อนความหวาดกลัว เศร้าโศก โกรธขึ้งของมนุษย์ผู้ถูกพิพากษาชีวิตด้วยความเป็นคนช่างคิด เขาขบคิดเรื่องราวต่าง ๆ นานาที่พานพบระหว่างช่วงเวลาที่อยู่ในเรือนจำ ทั้งเรื่องของผู้คุม บาทหลวง เพื่อนนักโทษ สภาพในห้องขัง หรือฝูงชนที่เฝ้ามองการประหารชีวิตอย่างกระหายใคร่รู้

วิกตอร์ อูโกเขียนเรื่องนี้ขึ้นใน ค.ศ. 1828 เพื่อต่อต้านโทษประหารในฝรั่งเศสสมัยนั้นฮูโกไม่ได้บอกผู้อ่านว่านักโทษซึ่งเป็นตัวละครเอกของเรื่องนั้นชื่ออะไร ทำความผิดอะไรมา เพราะชายผู้นี้ก็คือตัวแทนของนักโทษประหารทุกคน ผู้มีความคิด ความรู้สึก และเป็นมนุษย์เต็มเปี่ยมไม่ต่างจากเราทุกคน